Wat zijn de criteria voor ondernemerschap volgens de Wet DBA?
Op 24 maart 2023 heeft de Hoge Raad het langverwachte arrest uitgesproken over de Deliveroo-zaak, waarin is besloten dat Deliveroo-bezorgers als werknemers worden aangemerkt en niet als opdrachtnemers. De verwachting was dat de Hoge Raad meer duidelijkheid zou scheppen over het gezagscriterium, maar dat is niet gebeurd. Wel heeft de Hoge Raad tien gezichtspunten geformuleerd die helpen bij de beoordeling of iemand als werknemer dan wel als zelfstandige moet worden beschouwd.
Dit betreffen de volgende gezichtspunten:
- De aard en de duur van de werkzaamheden.
- De wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald.
- De inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht.
- Het al dan niet bestaan van een verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren.
- De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen tot stand is gekomen.
- De wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd (bruto of te vermeerderen met BTW).
- De hoogte van deze beloningen.
- De vraag of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt (ondernemersricico).
- Het gewicht dat toekomt aan een contractueel beding bij beantwoording van de vraag of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden aangemerkt, hangt mede af van de mate waarin dat beding daadwerkelijk betekenis heeft voor de partij die de werkzaamheden verricht.
- Ook kan van belang zijn of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen, bijvoorbeeld:
- bij het verwerven van een reputatie;
- bij acquisitie;
- wat betreft fiscale behandeling;
- en gelet op het aantal opdrachtgevers voor wie hij werkt of heeft gewerkt en de duur waarvoor hij zich doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt.
- Het gewicht dat toekomt aan een contractueel beding bij beantwoording van de vraag of een overeenkomst als arbeidsovereenkomst moet worden aangemerkt, hangt mede af van de mate waarin dat beding daadwerkelijk betekenis heeft voor de partij die de werkzaamheden verricht.
Bovenstaande punten tellen allemaal mee in de beoordeling en er bestaat geen rangorde of weging tussen de gezichtspunten. Het blijft afhankelijk van alle omstandigheden of is voldaan aan de vereisten van de definitie van “arbeidsovereenkomst” zoals volgt uit artikel 7:610 BW.