Veelgestelde vragen over handhaving schijnzelfstandigheid

De duur en het aantal uren van een contract zijn niet doorslaggevend om te bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. Het gaat vooral om de feitelijke situatie bij de eindklant. Als er geen sprake is van een gezagsverhouding en de zzp’er niet hetzelfde werk verricht als werknemers in loondienst, kan de zzp’er als zelfstandige worden aangemerkt. De negen criteria uit het Deliveroo-arrest bieden hierbij houvast:

1. De aard en duur van de werkzaamheden;
2. De manier waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald;
3. De inbedding van het werk en van degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie oftewel: doet de zzp-er hetzelfde werk als iemand in loondienst.
4. Is de werkende verplicht het werk persoonlijk uit te voeren (is vrije vervanging mogelijk?);
5. De wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen is tot stand gekomen;
6. De wijze waarop de beloning (prijs, tarief) zijn bepaald en worden uitgekeerd;
7. De hoogte van deze beloningen (vuistregel: jaartarief/2 > jaarsalaris loondienst);
8. Ondernemerscriteria (loopt werkende commercieel risico en gedraagt hij zich als ondernemer (acquisitie, meerdere opdrachtgevers, duur opdrachten, etc.))
9. Aanwijzingen en instructies (onder leiding en toezicht of niet?)

Bij je eerste opdracht is het ondernemerschap vaak nog niet structureel aan te tonen. Het is daarom belangrijk om samen met Bouwhuysch een duidelijke opdrachtomschrijving op te stellen, waarin ook de verwachte resultaten worden vastgelegd. Bij twijfel zal de Belastingdienst niet direct boetes opleggen, maar in plaats daarvan eerst het gesprek met je aangaan.

Het waarschuwingsbeleid voor opdrachtgevers vervalt in principe vanaf 1 januari 2025. Toch heeft de Tweede Kamer een motie aangenomen die bepaalt dat in bepaalde gevallen eerst een waarschuwing kan worden gegeven. Dit geldt vooral in risicovolle situaties, zoals bij onderbetaling, duidelijke schijnzelfstandigheid of arbeidsmigratie.

Ja, dat is toegestaan, omdat de beloning gekoppeld is aan het resultaat. Je kunt dit ook combineren met een uurtarief, zolang beide afspraken duidelijk worden vastgelegd in de opdrachtomschrijving.

Bij schijnzelfstandigheid moet jij als zzp’er eventuele onterecht ontvangen ondernemersfaciliteiten terugbetalen, terwijl Bouwhuysch te maken krijgt met naheffingen. Hoewel er in 2025 geen boetes worden opgelegd, kunnen de financiële gevolgen alsnog aanzienlijk zijn.

Het kabinet stelt als uitgangspunt dat zzp’ers geen werk mogen verrichten dat ook door werknemers in loondienst wordt uitgevoerd, zelfs niet tijdelijk. Dit onderwerp is nog onderwerp van discussie en wordt behandeld in de lopende ‘Uber-casus’ bij de Hoge Raad.

De wet of jurisprudentie stelt geen maximale duur voor opdrachten als zzp’er. Belangrijker is de looptijd van het project waaraan je werkt. Als een project bijvoorbeeld drie jaar duurt, kan Bouwhuysch jou in principe voor die periode inhuren, mits er sprake is van een wederzijdse opzegtermijn.

Het feit dat je in die periode slechts één opdrachtgever hebt, is niet bepalend. Wel is het cruciaal om een duidelijke opdrachtomschrijving te hebben, waarin bijvoorbeeld het te behalen resultaat wordt vastgelegd.

Nee, de juridische vorm, eenmanszaak of bv, maakt hierin geen verschil. Het risico op schijnzelfstandigheid wordt bepaald door de aard van de arbeidsrelatie. De Belastingdienst beoordeelt de situatie tussen Bouwhuysch en de zelfstandige inhoudelijk en kijkt voorbij de gekozen rechtsvorm.

De kernvraag is wat precies wordt bedoeld met een functie. In principe mag een zzp’er geen werkzaamheden uitvoeren die ook door medewerkers in loondienst kunnen worden gedaan. Toch wordt bij het zoeken naar een zzp’er vaak gebruikgemaakt van functieprofielen of vacatureteksten.

Met behulp van de Deliveroo-criteria kun je vooraf goed inschatten of de gevraagde werkzaamheden geschikt zijn voor een zzp’er. Als dat het geval is, is het essentieel om een duidelijke opdrachtomschrijving te maken, inclusief een helder te behalen resultaat.

Ja, modelovereenkomsten blijven nuttig en bieden houvast om de samenwerking op een juiste manier vorm te geven. Door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig tot de overeengekomen einddatum.

Nee, de Belastingdienst kijkt niet met terugwerkende kracht naar periodes vóór de indiensttreding, tenzij er sprake is van duidelijke schijnzelfstandigheid.